گربه‌سانان ایران

گربه‌سانان ایران

ارسال شده توسط: Mohammad Moghadamnejad/ 45 0

در طبیعت می‌توان تنوع گونه‌های زیستی بسیاری را مشاهده کرد. کشور ایران به دلیل جغرافیای خاص خود از دیرباز دارای گونه‌های زیستی متنوعی بوده است. در میان این گونه‌ها گربه‌سانان از جمله معروف‌ترین جانوران ایران‌اند. قدمت این‌ گونه‌ها به ۲۵ میلیون سال قبل باز می‌گردد. این جانداران از راسته گوشت‌خواران بوده که به سه زیر خانواده تقسیم می‌شوند؛ این سه خانواده شامل گربه‌های کوچک، گربه‌های بزرگ و گربه‌های دندان خنجری است که در زمان کنونی سومین مورد منقرض شده است. به طور کلی در روزگار ما این دسته از جانداران بر روی تمامی خشکی های زمین به جز قطب شمال قطب جنوب استرالیا و اقیانوسیه و گرینلند زندگی می‌کنند. جغرافیای ایران نیز خانه بسیاری از این گربه‌سانان است. در این مقاله قصد داریم به معرفی چندی از گربه‌سانان ایران بپردازیم. همراه ما باشید.

 

سیاه‌گوش (کاراکاس)

اجداد ما این جانور را سیاه‌گوش می‌نامیدند و از سوی دیگر اروپاییان بدان کاراکاس می‌گفتند. هر دو این نام‌ها در زبان فارسی رواج دارد. در سطح جهان چهار نوع سیاه گوش وجود دارد. سیاه‌گوش اوراسیایی، سیاه‌گوش ایبریایی، سیاه‌گوش کانادایی و باب‌کت. سیاه گوش اوراسیایی از نظر جثه بزرگترینِ سیاه‌گوش‌هاست. این جانور بر اثر برخورد با انسان و هر چه به انسان مربوط می‌شود بسیار ترسوست و فرار را بر قرار ترجیح می‌دهد. طبیعت این جانور اهلی شونده است و از دیرباز تاکنون به عنوان جانور شکاری توسط انسان نگهداری شده است. یکی از تهدیداتی که کاراکاس در سطح جهان با آن مواجه است، شکار شدن به دلیل پوست مرغوب است. در کشور ما ایران علاوه بر این مورد سیاه‌گوش‌ها با تهدید دیگری نیز و پنجه نرم می‌کنند و آن از بین رفتن محیط زندگی‌ست. زیست‌گاه سیاه گوش در ایران معمولاً مناطق بیابانی و نیمه بیابانی است.

سیاه‌گوش
اجداد ما این جانور را سیاه‌گوش می‌نامیدند

 

گربه شنی

گربه شنی از گربه‌سانان کوچک است که معمولاً در صحرا و مناطق کویری زندگی می‌کند. در کشور ما این جانور در مناطق جنوبی مانند کویر لوت و منطقه حفاظت شده توران و منطقه حفاظت شده بهرام گور و برخی قسمت‌های استان فارس و اصفهان و دشت ترکمن و بخش‌های شمالی خراسان رضوی زندگی می‌کند. گربه شنی از جمله گربه‌سانان ایران است که به صورت تنهایی زندگی کرده و جز در مواقع جفت گیری همراهی ندارد. این گربه معمولاً شب‌گرد بوده و روزها در لانه خود به سر می‌برد. از ویژگی‌های جالب این گربه‌سان ایران توانایی او در شکار مار است.

گربه شنی
گربه شنی از گربه‌سانان کوچک است که معمولاً در صحرا و مناطق کویری زندگی می‌کند.

وشق

وشق یا لینیکس از دیگر گربه‌سانان ایران است که شباهت بسیاری به سیاه‌گوش دارد. زیستگاه این جانور معمولاً جنگل‌های کوهستانی است و در اروپا، سیبری، آسیای میانه، ایران و هیمالیا یافت می‌شوند. شکار آن‌ها معمولاً شامل خرگوش‌ها و جوندگان کوچکی مانند موش است. در روزگار کنونی این جانور با خطرات بسیار زیادی برای بقا مواجه شده؛ یکی از علل در معرض خطر انقراض بودن وشق‌ها شکار بی‌رویه ایشان توسط انسان‌هاست. پوست کلفت و زیبای‌شان باعث شده تا برخی سودجویان به شکار غیرقانونی و بی‌رویه آن‌ها بپردازند.

وشق
وشق یا لینیکس از دیگر گربه‌سانان ایران است

یوزپلنگ ایرانی

[متاسفانه از زمان نوشتن تا آپلود این مقاله پیروز بنا به دلایلی که می‌‌دانبد تلف شد.] سلبریتی این گونه از گربه‌سانان ایران پیروز است! [بود!]  پیروز در میان مردم ایران نماد امید و مقاومت است. [بود!]  یوزپلنگ ایرانی زیرگونه‌ای از یوزپلنگ‌هاست و در در معرض انقراض قرار گرفته است. این جانور به زندگی در مناطق کویری تمایل دارد و اکنون در مناطقی نظیر منطقه محافظت شده توران، پناه‌گاه حیات وحش دره انجیر، پناه‌گاه حیات وحش میاندشت و پناهگاه حیات وحش نایبندان زندگی می‌کند. پیش‌تر این زیرگونه در کشورهای عراق، کویت، هند، قزاقستان، پاکستان، ترکمنستان، عربستان و عمان منقرض شده است. امید می‌رود با تغییر سیاست‌های محیط‌زیستی از بقای این گربه‌سانان ایران حمایت شود.

پیروز
پیروز در میان مردم ایران نماد امید و مقاومت است.

 

جمع‌بندی

ایران به دلیل ویژگی جغرافیایی خود خانه گستره عظیمی جانوران است. از اعجاب‌آورترین جانوران ساکن در این جغرافیا می‌توان به گربه‌سانان ایران اشاره کرد. در این مقاله به معرفی چندی از این گونه‌ها پرداختیم. امیدوارم که مفید بوده باشد.

گربه‌سانان

گربه‌سانان حیرت‌انگیز در ایران 

ارسال شده توسط: Mohammad Moghadamnejad/ 56 0
گربه‌سانان به حیواناتی گفته می‌شود که از خانواده گربه‌هایند. آن‌ها ممکن تفاوت‌های ظاهری زیادی با یکدیگر داشته‌ و حتی برخی اهلی و برخی وحشی باشند. آن‌چه مهم است ریشه اصلی وراثت آن‌هاست که جزو گربه‌ها محسوب می‌شوند. تنوع گربه‌سانان در ایران بسیار بالاست. هر کدام از گربه‌سانان از تنوع گونه‌ای خاصی نیز برخوردارند. در هر منطقه جغرافیایی گونه خاصی قادر به رشد است. تمام گربه‌سانان گوشت‌خوارند. اولین گربه سانان کره‌زمین در قاره آسیا شروع به تولیدمثل کرده‌اند و سپس در مناطق مختلف پراکنده‌ شده‌اند. این حیوانات دارای بدن بسیار انعطاف‌پذیر، پنجه و دندان‌های تیزند. آن‌ها از زبانشان علاوه بر خوردن و بلع غذا در تمیز کردن بدنشان نیز استفاده می‌کنند. گربه‌ سانان از حس بینایی و شنوایی بالایی برخوردارند اما حس بوییایی آن‌ها کمی ضعیف‌تر است؛ در نتیجه گربه‌ها در شکار کردن از حواس دیگر در کنار حس بویایی استفاده‌ می‌کنند. جالب‌است بدانید که گربه‌سانانی که در شب به شکار می‌روند برای پیدا کردن مسیر درست از سبیل‌هایشان کمک می‌گیرند.

تقسیم‌بندی و تفاوت گربه‌سانان

معمولاً این جانداران را در دو دسته اصلی گربه‌سانان بزرگ و گربه‌سانان کوچک تقسیم‌بندی می‌کنند. این دو گروه در جثه، صدا، خوراک، توانایی شکارکردن و محیط زندگی تفاوت دارند. 

گربه‌سانان بزرگ

ببر ایرانی از گربه‌سانان وحشی و بزرگ هیکل‌ است. این حیوان در سال ۱۹۵۹ دچار انقراض شده‌. رنگ بدن این حیوان نارنجی و دارای خط‌های عمودی بر روی تنه‌اش بود. موهای روی بدن این جاندار به صورت بلند بود. ببر ایرانی توانایی بالایی در استتار و شکار کردن داشت. گراز، گوزن قرمز و شوکا از اصلی ترین شکارهای آن محسوب می‌شد. محل زندگی ببر ایرانی در شهرهای شمالی ایران بود. آخرین گونه این حیوان در باغ‌وحشی در آلمان می‌زیست. 
شیر ایرانی از گربه‌سانان قوی‌الجثه دیگر است. در این گونه نرها با ماده‌ها دارای تفاوت ظاهری مشخصی هستند. شیر نر ایرانی دارای یال کوتاه بر روی سر است در حالی که ماده این گونه بدون یال است. این حیوان نیز جزو حیوانات ایراتی منقرض‌شده‌ است. پراکندگی شیر ایرانی در جنوب‌غربی ایران بود. این حیوان نیز در رده گوشت‌خواران و با مهارت بالای شکار قرار داشت. 
پلنگ ایرانی از زمان‌های قدیم در بیشتر مناطق ایران می‌زیست. خوشبختانه از این حیوان چند گونه باقی مانده‌است اما تعداد بیشتر پلنگ‌های ایرانی نابود شده‌اند. با تداوم مراقبت‌هایی که از پلنگ‌های باقی‌مانده می‌شود، می‌توان از انقراض کامل این حیوان در کشور جلوگیری کرد. طول عمر این حیوان در زمانی که تحت مراقبت مسئولین حوزه حیوانات باشد چندین سال افزایش پیدا می‌کند.
ببر ایرانی
ببر ایرانی از گربه‌سانان وحشی و بزرگ هیکل‌ است.

گربه‌سانان کوچک

سیاه‌گوش از رده گربه‌سانان کوچک‌تر است با این وجود اندازه آن از گربه‌های شهری بزرگ‌تر است. پراکندگی سیاه‌گوش در شمال غربی ایران است. لقب این حیوان بزرگ‌ترین عضو گربه‌سانان کوچک است. گوش‌های سیاه‌گوش تیز و غذای آن گوشت‌خواران و در مواقع کمبود شکار، حشراتند. سیاه‌گوش جزو حیوانات نیمه اهلی‌ است به این صورت که تا زمانی که خطری حس نکند به انسان حمله نمی‌کند. روی بدن این گربه لکه‌های سیاه رنگی وجود دارد.
کاراکال ها از دسته گربه‌سامان کوچک‌اند. پراکندگی این حیوان به جز بخشی از شمال و شمال غربی در بیشتر مناطق ایران وجود دارد. کاراکال از سیاه‌گوش کوچکتر و از گربه‌های اهلی و خانگی بزرگترند. این گربه علاثه زیادی به شکار کبک و خرگوش صحرایی دارد. کاراکال از سرعت پاهای بالایی برخوردار است و درمیان گربه‌سانان کوچک، سریع‌ترین دونده نام دارد. گوش‌های این گربه تیز تر و بلندتر از گوش‌های سیاه‌گوش است. بدن این حیوان به صورت تک رنگ و بدون خط یا لک است. 
سیاه‌گوش
سیاه‌گوش از رده گربه‌سانان کوچک‌ است

جمع‌بندی

با نادیده گرفتن گربه‌سانان و شکار بی‌رویه آن‌ها همین تعداد محدودی که منقرض نشده‌اند نیز در معرض خطر قرار می‌گیرند. زمانی که تمام گونه‌ها از بین بروند حیوانات بومی ایران به طور کلی نابود می‌شود. با مراقبت از محیط و زیست و حیات‌وحش از اتقراض گربه‌ سانان جلوگیری کنیم.