از بدو تشکیل تمدن انسانی تا کنون کشاورزی یکی از بزرگ‌ترین منابع جوامع بوده است. به طور کلی می‌توان گفت کشوری ثبات بیشتری دارد که در آن محصولات کشاورزی به میزان کافی وجود داشته و انبارها مملوء از این محصولات باشد. حال جوامع بر حسب نوع جغرافیای خود از دو طریق کشت یا واردات این نیازهای خود را رفع می‌کنند. البته نمی‌توان جامعه‌ای را وارد کننده صرف متصور شد و جامعه دیگر را تولید کننده. معمولاً هر دو این موارد در هر جامعه ای وجود دارد. تبادل محصولات کشورهای مختلف باعث غنی‌تر شدن سبد غذایی مردم جهان می‌شود. حال برخی کشورها مانند ایران، روسیه و… بنا به وضعیت جغرافیایی خود می‌توانند که قادر به تولید گستره عظیمی از محصولات کشاورزی باشند. با این حال متاسفانه کشور ما ایران با وجود وسعتی بسیار و تنوع جغرافیای فراوان نتوانسته از تمامی پتانسیل‌های خود برای تولید محصولات استفاده کند. مشکلات کشاورزی در ایران علل زیادی دارد. این علل که البته گامی هم جهت رفع آن‌ها برداشته نشده ضربه مهلکی ایران و جایگاه ایرانی در جهان زده است. در این مقاله قصد داریم به چندی از مشکلات کشاورزی در ایران اشاره کنیم. همراه ما باشید.
کشاورزی سنتی، به جای صنعتی
یکی از اصلی‌ترین مشکلات کشاورزی در ایران عدم استفاده از کشاورزی صنعتی به جای نوع سنتی آن است. کشاورزی سنتی تاریخی به اندازه تاریخ یک‌جانشینی انسان‌ها دارد. از آن سو کشاورزی صنعتی پس از انقلاب صنعتی در اروپا شکل گرفت و به تدریج پیش‌رفت کرد. این نوع نوین با استفاده از حداقل منابع می‌تواند بازدهی بسیار بیشتری نسبت به نوع کهن داشته باشد. در جهان امروزی که هدف از کشاورزی نه برطرف کردن احتیاجات شخصی بلکه صادرات و جذب درآمد است کشاورزی سنتی نمی‌تواند نتیجه‌بخش باشد. با این حال متاسفانه بخش عظیمی از اراضی کشاورزی ایران به شیوه سنتی کشت می شوند. برای صنعتی کردن اراضی کشاورزی نیاز به دو عامل است؛ یکی تجهیزات کشاورزی مدرن و دیگری سواد و آشنایی کشاورزان با این تجهیزات. در سال‌های اخیر تحریم‌ها و عدم توجه مسئولان مرتبط به مسائل اساسی، تجهیزات زیادی وارد کشور نشده است. از آن سو کشاورزان را نیز آن بودجه نیست که بتوانند بدون کمک دولت تجهیزات را خریداری کرد. از سوی دیگر طبق آمارهای ارائه شده چیزی حدود ۸۰ درصد کشاورزان سواد کافی برای این نوع کشاورزی را ندارند. برای رفع این نمونه از مشکلات کشاورزی در ایران باید در ابتدا کلاس های رایگان آموزشی برای کشاورزان چه به صورت حضوری و چه با استفاده از رسانه‌های جمعی مانند تلوزیون برگزار شود. از آن سو نیز باید منابع مالی خوبی برای واردات تجهیزات مناسب در نظر گرفته شود. در صورت رفع این مشکل کشاورزی ایران با رشد چشمگیری مواجه خواهد شد.
عدم تمایل قشر جوان به کشاورزی
یکی دیگر از مشکلات کشاورزی در ایران سن بالای کشاورزان است. بسیار عجیب است اگر بدانید طبق آمارهای ارائه شده بیش از نیمی از کشاورزان ایرانی بالای ۵۰ سال دارند. این مشکل باعث کاهش راندمان کاری و همین‌طور کاهش میزان محصول می‌شود. از دلایلی که مسبب عدم تمایل جوانان به این شغل است می‌توان به گران بودن زمین و عدم صرفه اقتصادی کشاورزی اشاره کرد. برای رفع مشکل می‌توان ساز و کاری مهیا کرد تا سود محصولات مستقیماً به دست کشاورزان نه دلال‌های این حوزه برسد.
دردناک‌ترینِ مشکلات کشاورزی: کم‌آبی
یکی از دردناک‌ترین مشکلات کشاورزی در ایران کم آبی است. این موضوع باعث شده تا بخش قابل توجهی از اراضی کشاورزی ایران سود دهی مناسبی نداشته باشد. در ضمن کم آبی باعث شده تا بسیاری از افراد آینده روشنی را برای کشاورزان تصور نکنند. از راه‌های برون رفت از این مشکل یکی این است که به کشاورزان آموزش داده شود تا بر اساس موقعیت جغرافیایی خود محصول کشت را انتخاب کند و دیگر روش استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای‌ست.
جمع‌بندی
کشاورزی از نیازهای ضروری انسان است. متاسفانه در ایران کشاورزی با مصائب زیادی روبروست. در این مقاله به بخشی از مشکلات کشاورزی در ایران اشاره کرده و هر یک را توضیح دادیم. امیدوارم که این مقاله برای‌تان مفید بوده باشد.