کشاورزی انواع بسیار زیادی دارد که هر یک از این نوعها نیازمند شیوه و تجهیزات خاص خود است. معمولاً کشاورزی را به سه مرحله کاشت، داشت و برداشت تقسیم میکنند. مرحله کاشت تقریباً زمان بذرپاشیست. داشت به حفاظت و پرورش گیاه تا رشد و رسیدن به محصول نهایی اشاره دارد و برداشت نیز مرحله چینش است. یکی از مهمترین بخشهای کشاورزی، به خصوص در مرحله داشت، آبیاری است. گیاهان نیز مانند سایر جانداران برای زندگی به آب نیاز دارند از این رو کشاورزان باید در مرحله مهم آبیاری نهایت دقت را به خرج دهند. به طور آکادمیک آبیاری را استفاده از مقدار مشخص و کنترل شده آب در فاصله زمانی مشخص شده، جهت تولید محصول مینامند. انواع آبیاری کشاورزی بر حسب موقعیت جغرافیایی و نوع محصول متغیر است. بسیار ضروری است که کشاورزان این دو شرط یعنی موقعیت جغرافیایی و محصول خود را به خوبی شناخته و بر اساس آن تصمیم به انتخاب شیوه آبیاری کشاورزی بگیرند. در صورت عدم رعایت این مهم علاوه بر راندمان پایین، کشور نیز متحمل ضررهای بسیار زیادی خواهد شد. این نکته به قدری واجب است که پیشنهاد میشود اگر کشاورزان به شخصه سوادی در این زمینه ندارند از نظر کارشناسان و متخصصان کشاورزی بهرهمند شوند. همانطور که گفته شد آبیاری انواع بسیار متنوعی دارد. در این مقاله قصد داریم به مهمترین انواع آبیاری کشاورزی بپردازیم. همراه ما باشید.
آبیاری کشاورزی سنتی
یکی از انواع آبیاری کشاورزی آبیاری سنتی است. این روش آبیاری قدمتی به اندازه کشاورزی دارد. در این نوع آبیاری کشاورزی معمولاً آب بر روی زمین حرکت کرده و در جویهایی میان گیاهان پخش میشود. گرچه سالیان سال این روش تنها روش آبیاری بود اما امروزه در بسیاری از کشورهای صنعتی منسوخ شده است. با این حال متاسفانه بخش عمدهای از اراضی کشاورزی ایران بدین روش آبیاری میشوند. یکی از معایب این روش یکی هدر رفته گسترده آب است. از اصلیترین دغدغه های انسان معاصر میتوان به بحران بیآبی اشاره کرد. این مشکل در کشور ما به دلیل جغرافیایی نسبتاً خشک آن از سایر مناطق حادتر است. طبق آمارهای به دست آمده راندمان آبیاری کشاورزی سنتی حدود ۳۰ درصد است که این یعنی هدر رفتن حدود ۷۰ درصد از منابع عظیم آبی. این اتفاق را جز فاجعه چه میتوان نامید؟

آبیاری تحت فشار
یکی از انواع آبیاری کشاورزی آبیاری تحت فشار است. در این روش لولهای از کنار گیاهان گذشته و از طریق سوراخهایی که در کنار گیاهان وجود دارد محصولات را آبیاری میکند. اصلیترین مزیت این روش نسبت به دیگر روشها صرفه جویی در میزان آب مصرفی است. دلیل این اتفاق دو نکته است؛ یکی آن که راندمان آبیاری بالا رفته و به چیزی حدود ۷۰ درصد میرسد؛ دلیل دوم نیز این است که بر خلاف آبیاری سنتی، آبی توسط خاک بیکشت جذب نشده و هدر نمیرود. معمولاً این روش را به دو دسته آبیاری قطرهای و آبیاری موضعی تقسیم میکنند. در روش قطرهای توسط پمپ، لولهها، شیرآلات و آبپاش آب از منبع خارج شده و بر روی گیاهان به صورت قطرهای میپاشد. آبیاری موضعی نیز شامل تنظیم کنندههایی انجام میشود که تنها یک منطقه خاص از خاک را خیس میکند.

آبیاری چرخشی
یکی دیگر از انواع آبیاری کشاورزی، آبیاری چرخشی است. در این روش آبیاری معمولاً آبپاشی عظیم در مرکز محصولات زراعی قرار دارد و به صورت چرخشی آب را بر روی آنها میپاشد. در روش آبیاری چرخشی معمولاً آب توسط موتورهای الکتریکی به سمت آبپاشها حرکت داده میشود. این روش مناسب مزارع بزرگ است. باید توجه کرد که میزان آب و دفعات نوبتهای آب دهی بستگی به جنس خاک و نوع محصول دارد.

جمعبندی
در این مقاله به معرفی سه مورد از مهمترین انواع آبیاری کشاورزی پرداختیم. گفتیم که آبیاری سنتی راندمان پایینی دارد و آب بسیاری را هدر میدهد. در عوض روش آبیاری تحت فشار راندمان آبیاری را به شدت افزایش داده و از هدر رفت آن جلوگیری میکند ولی شاید مناسب مزارع بزرگ نباشد. آبیاری چرخشی گرچه به اندازه آبیاری تحت فشار صرفه جویی ندارد اما برای مزارع بزرگ مناسب است.