هر منطقه جغرافیایی به نسبت به محیط زیست و آب و هوای خود دارای گونه‌های حیوانی خاصی است. متاسفانه با این که در کشور ما ایران حیوانات بومی بسیار زیادی وجود دارد، کمتر کسی با آن ها آشناست. حیوانات بومی همانند سرود ملی یا پرچم کشور از عناصر هویت بخش مردمند. وقتی که به آسمان پایتخت نگاه می‌کنید چیزی جز سیاهی و دود نمی‌بینید. با نگاهی دیگر متوجه می‌شوید که حتی دیگر پرنده‌ها نیز از این شهر رخت بر بسته‌اند. شاید گمان کنید که دیگر پرنده‌ای در تهران زندگی نمی‌کند اما حداقل از دید پرنده نگاران این ایده اشتباه است. طبق تحقیقات به عمل آمده هنوز هم بیش از ۱۷۰ گونه پرنده در پایتخت ایران زندگی می‌کنند. نه اینکه فکر کنید این پرندگان تنها در طبیعت اطراف تهرانند، نه! بلکه در کنار ما در همین مناطق ۲۲ گانه ثبت و ضبط شده‌اند. در این مقاله قصد داریم تا به معرفی چند نمونه مختصر از پرندگان بومی تهران و پردازیم و در ادامه به وظیفه ما در قبال این جانداران اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
دلیجه
دلیجه از پرنده‌هایی است که معمولاً در کشتزارهای جنوب شهر زندگی می‌کند. طول بدن این حیوان چیزی میان ۳۱ الی ۳۷ سانتی متر و طول بال های آن نیز چیزی میان ۶۸ تا ۷۸ سانت است. معمولاً گروه نر این حیوانات سری طوسی و پشتی آجری رنگ با نقطه های سیاه و در عین حال سینه حنایی با خال های زیاد دارند. از آن طرف ماده‌ها نیز سر و گردن و پشت بدن سرخ با خال های فراوانی دارند.
سار
یکی دیگر از پرندگان بومی تهران سار نام دارد. این پرنده بیشتر در پارک‌ها و فضاهای سبز دیده می‌شود. طول بدن این پرنده ۱۹ الی ۲۲ سانتی‌متر است. نکته جالب راجع به این پرنده آن است که در بهار و تابستان بدنی کاملاً سیاه و براق دارد اما در پاییز و زمستان خال‌هایی روی بدنش پدید می آیند.
کمرکولی
کمرکولی از دیگر پرندگان بومی تهران است. این پرنده بیشتر در مسیرهای کوهپیمایی دیده می‌شود. از ویژگی‌های ظاهری آن می‌توان به بدن تپل، دوم کوتاه و خط چشم سیاه رنگ اشاره کرد. نکته جالب این نوع پرنده سر و صدای زیاد آن است.
وظیفه ما در قبال پرندگان بومی تهران
این بحث بحثی اخلاقی است که به رابطه انسان با محیط زیست می‌پردازد. باید دانست که انسان برای بقا به محیط زیست و سایر جانداران وابسته است و در صورت حذف یک گونه، زندگی انسان دست‌خوش تغییرات زیادی خواهد شد. از این رو حفظ و مراقبت از محیط زیست و جلوه‌ای آز آن که در این مقاله مطرح شد یعنی پرندگان بومی تهران بیش از آن که محبتی در حق سایر جانداران باشد، کنشی‌ست برای ادامه بقای انسان. از این رو لازم است تا برای خودمان هم که شده به رعایت نکاتی بپردازیم.
این نکات بسیار گسترده‌اند و در این مقاله نمی‌گنجند اما تصمیم داریم با بیان بخش بسیار مختصری از آن گامی بسیار کوچک برداریم. شاید یکی از اصلی ترین عوامل مرگ پرندگان شهری آلودگی هوا باشد. برای کمتر شدن مشکل می توان اولاً به جای استفاده از وسایل نقلیه شخصی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کرد. در گام بعد می‌توان به عنوان شخصیت‌هایی مدنی با ایجاد کارزارهایی به سیاستمداران فشار آورده تا آلودگی ناشی از صنایع را مدیریت کنند. متاسفانه در همه جای دنیا این‌گونه است که اربابان نظام سرمایه داری تنها به سود خود فکر کرده و از نابودی محیط زیست ابایی ندارند و از طرفی سیاستمداران نیز در سمت آنها قرار گرفتند. تنها راه چاره این مشکل پیوستن به انجمن‌های مدنی برای مقابله با این افراد است. حال روش های بسیار زیاد دیگری برای حفاظت از پرندگان بومی تهران وجود دارد که در مقاله‌ای مجزا به آن خواهیم پرداخت.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی سه مورد از پرندگان بومی تهران پرداخته و در ادامه به بررسی وظیفه ما در قبال این نوع جانداران اشاره کردیم. حیوانات بومی همچون سرود ملی یا پوشاک بومی از عناصر هویت بخش جامعه‌اند. امید است با حفاظت از این سرمایه‌های اجتماعی باعث هویت بخشی به خودمان شویم. امیدوارم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.